Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев пен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев 2025-2029 жылдарға арналған орта, техникалық және кәсіптік, сондай-ақ орта білімнен кейінгі білім беру жүйесіне жасанды интеллектіні енгізудің тұжырымдамалық негіздерін бекіту туралы бірлескен бұйрыққа қол қойды.
Құжат Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауында берілген тапсырмасы аясында әзірленіп, білім беру жүйесін жаңғыртудың маңызды кезеңіне айналды. Алғаш рет білім беру саласында жасанды интеллектіні қолданудың бірыңғай ұлттық стандарттары бекітіліп, оған этика, құқықтық реттеу, дербес деректерді қорғау және академиялық адалдық мәселелері енгізілді.
Тұжырымдама Қазақстанның барлық өңірлерін қамтиды, соның ішінде Жамбыл облысы ерекше назарға алынды. Жамбыл облысының мектептері мен колледждерінде жасанды интеллектіні енгізудің пилоттық жобалары басталып, өңірде оқушылар мен педагогтердің қатысуымен жаңа оқыту әдістері сыналды. Мектептерде жасанды интеллект тақырыптары сабақтарға енгізіліп, цифрлық оқулықтар шығарылып, білім алушылардың ЖИ бойынша сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар ұйымдастырылды.
Жамбыл облысында оқушылардың жобалық қабілеттерін дамытуға ерекше мән берілді. Мысалы, Тараз қаласының бірнеше мектептерінде «AI Challenge» жобалары жүргізіліп, оқушылар жасанды интеллект құралдарын қолдана отырып өз идеяларын жүзеге асыруда. Колледждерде студенттер кәсіби бағдарламалау мен мәліметтерді өңдеу дағдыларын меңгеріп, ЖИ платформаларын практикалық тапсырмаларда қолдану мүмкіндігін алды.
Тұжырымдамада оқытушылардың біліктілігін жетілдірудің арнайы үлгісі ұсынылды – Acquire → Deepen → Create. Жамбыл облысында педагогтер үшін тренингтер, семинарлар мен вебинарлар ұйымдастырылып, оларға жасанды интеллект құралдарын сабаққа тиімді енгізу, этика мен академиялық адалдықты сақтау бойынша нақты әдістемелер үйретілді.
Құжатта баланың құқықтарын қорғау мен педагогтің кәсіби беделін сақтау мәселесіне айрықша көңіл бөлінді. Жамбыл облысының мектептері мен колледждерінде жасанды интеллектіні пайдаланудағы этика мен академиялық адалдыққа қатысты арнайы қағидалар бекітілді. Мұғалімдер мен әкімшілік персонал жасанды интеллект құралдарын сабақта қалай дұрыс қолдану керегін нақты біледі, ал оқушылардың жеке деректері қорғалады.
– Бірлескен бұйрыққа қол қою – еліміздің білім беру жүйесін дамытудың жаңа белесі. Тұжырымдама стратегиялық басымдықтарды нақтылап қана қоймай, оны іске асырудың айқын механизмін, мониторинг жүйесін және жол картасын бекітеді. Бұл жасанды интеллектіні мектептер мен колледждерде жүйелі әрі қауіпсіз енгізуге жағдай жасайды. Жасанды интеллект педагогтің орнын баспайды, керісінше оның рөлін арттырады, себебі білім беру процесіндегі түпкілікті шешімдерді адам қабылдайды, – деді Ғани Бейсембаев.
Ал Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев білім беру саласына жасанды интеллектіні енгізу Қазақстанның ауқымды цифрлық жаңғыру стратегиясының құрамдас бөлігі екенін атап өтті.
– Біз балалар мен жастардың тек заманауи құралдардың қолданушысы емес, солардың құрастырушысы болуына мүмкіндік ашып отырмыз. Тұжырымдама – болашақ технологияларын еркін меңгерген, сонымен қатар ұлттық құндылықтар мен академиялық адалдықты сақтаған жаңа буынды қалыптастыруға жол ашады. Жамбыл облысы осы бағытта белсенді жұмыс істеп, өңірдегі мектептер мен колледждерде жасанды интеллектіні енгізу бойынша пилоттық жобаларды сәтті жүзеге асыруда, – деп министр Жаслан Мәдиев атап өтті.
Айта кетейік, 2025-2026 оқу жылынан бастап «Цифрлық сауаттылық» пен «Информатика» пәндеріне жасанды интеллект элементтері енгізілді. Жамбыл облысында оқушылар үшін Day of AI әдістемелік кешені әзірленіп, педагогтер үшін арнайы біліктілікті арттыру бағдарламалары іске қосылды. Оқушылар жасанды интеллект арқылы зерттеу жобаларын жасап, өңірдің әлеуметтік және экологиялық мәселелерін шешуге арналған инновациялық идеялар ұсынуда.
Қазақстан ЮНЕСКО, ЭЫДҰ және Еуропалық одақтың ұсынымдарын негізге ала отырып, бұл бағытта өзіндік ұлттық жолын айқындаған алғашқы елдердің бірі болды. Жамбыл облысы да осы бастамаларды белсенді түрде жүзеге асырып, білім беру жүйесінде жаңа технологияларды интеграциялау арқылы өңірдің оқушыларын заманауи білімге даярлауда алдыңғы қатарда тұр.
