Жамбыл облысы – табиғи байлыққа, ерекше флора мен фаунаға, сонымен қатар маңызды су көздеріне бай өңір. Бұл аймақтың кең даласы мен көркем табиғаты тұрғындар үшін де, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп үшін де үлкен маңызға ие. Алайда соңғы жылдары экологиялық тепе-теңдік пен су ресурстарының жағдайы өзекті мәселелердің біріне айналып отыр. Табиғатты ұтымды пайдалану, суды үнемдеу және ластанудың алдын алу – өңірдің тұрақты дамуының басты бағыттарының бірі болып саналады.
Жамбыл өңірінде экологиялық жағдайға әсер ететін негізгі факторлардың бірі – өндіріс орындарының қызметі мен ауыл шаруашылығының қарқынды дамуы. Кейбір кәсіпорындардан шығатын қалдықтар мен тұрмыстық қоқыстар экожүйеге кері әсерін тигізіп отыр. Әсіресе, Тараз қаласы мен оған іргелес аудандарда ауаның ластануы, тұрмыстық қалдықтардың дұрыс жойылмауы, рұқсатсыз қоқыс төгілетін аймақтардың көбеюі байқалады. Бұл өз кезегінде тұрғындардың денсаулығына, топырақ пен су сапасына зиян келтіреді.
Сонымен қатар, климаттық өзгерістер мен жауын-шашынның азаюы да экологиялық тұрақтылыққа айтарлықтай ықпал етуде. Бұл жағдай жердің құнарлылығын төмендетіп, ауыл шаруашылығына қиындықтар туғызуда. Су тапшылығы егістік жерлердің өнімділігін азайтып, шаруалардың шығынын көбейтеді.
Жамбыл облысының басты су көзі – Талас және Аса өзендері. Аталған өзендер егістік жерлерді, тұрғындарды және өнеркәсіп нысандарын сумен қамтамасыз етеді. Бірақ соңғы жылдары өзен суларының азаюы мен ластануы байқалуда. Өзен арналарының тайыздануы, тұрмыстық және өндірістік қалдықтардың суға түсуі, судың сапасын нашарлатып отыр.
Су ресурстарын үнемдеу мақсатында өңірде бірнеше бағытта жұмыс жүргізілуде:
1. Тамшылатып және жаңбырлатып суару технологияларын енгізу – бұл әдістер судың булануын азайтып, үнемді пайдалануға мүмкіндік береді.
2. Су қоймаларын тазалау және жаңарту – ескі бөгеттер мен каналдарды қайта жөндеу арқылы су шығынын азайту қолға алынған.
3. Су сапасын тұрақты бақылау – арнайы зертханалар арқылы өзен, көл және жер асты суларының жағдайы жүйелі түрде тексеріліп отырады.
Экологияны қорғау – тек мемлекеттік органдардың емес, барша халықтың ортақ міндеті. Осы бағытта Жамбыл облысында жастар мен еріктілер ұйымдары, мектеп оқушылары мен студенттер белсенді түрде қатысатын түрлі экологиялық акциялар ұйымдастырылып келеді.
Солардың ішінде «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясының маңызы ерекше. Бұл бастама еліміздің барлық өңірлерінде, соның ішінде Жамбыл облысында да кеңінен қолдау тапқан. Акцияның негізгі мақсаты – қоршаған ортаны қоқыстан тазарту, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру және табиғатты аялау идеясын насихаттау.
Акция барысында Тараз қаласы мен облыс аудандарында сенбіліктер өткізіліп, өзен-көл жағалаулары мен орман алқаптары тазаланады. Көптеген ұйымдар мен оқу орындары қызметкерлері, еріктілер және жергілікті тұрғындар бірігіп, табиғатты қорғауға өз үлестерін қосуда. Бұл шаралар арқылы халықтың экологиялық жауапкершілігі артып, жастардың туған жерге деген сүйіспеншілігі нығая түседі.
Сонымен қатар, Жамбыл облысында «Таза табиғат», «Жасыл аймақ», «Бір ағаш – бір өмір» сияқты тұрақты экологиялық акциялар да өткізіліп келеді. Бұл жобалар аясында ағаш отырғызу, жасыл желектерді көбейту, қоқысты сұрыптау мәдениетін дамыту бағытында нақты істер атқарылуда.
Жамбылдағы экологиялық қауіпсіздік пен су ресурстарын сақтау – өңірдің болашағы үшін аса маңызды бағыт. Табиғатты қорғау мәдениетін қалыптастыру, жаңа технологияларды енгізу және халықтың белсенді қатысуы арқылы ғана тұрақты даму мен экологиялық тепе-теңдікке қол жеткізуге болады. Әрбір тұрғын табиғатты аялауды өзінен бастағанда ғана Жамбыл өңірінің жасыл келбеті мен таза ауасы болашақ ұрпаққа аман жетеді.
