Қара ағаш түбіндегі оқиға (Жалғасы)

3.ІЗ КЕСУ БАСТАЛҒАНДА

Тағы да аспанды қақырата найзағай ойнады. Жол жиегіндегі жыңғылдар дір-дір етті, бәлкім найзағайдан қорыққан болар, әлде адамдар жауызд­ығынан шошынды ма екен, әйтеуір түрлері оңып кеткен.
– Ореке, отырыңыз, біз де шеткерірек тұрайық. Капотты ашып қояйын, көзі түскен біреу-міреу бұзылып тұр екен деп ойласын.
– Бұл немене, өзі? Ылғи Штирлиц болып кеткенсіңдер ме түге… Ылғи құпия…
– Солай боп тұр Ореке. Штирлицтікі рақат қой, фашистердің арасында жүріп барлаушы болған, жауының кім екенін біледі. Біздің жай қиын боп тұр емес пе, кімнің қарсылас екенін білмей дал болып жүрміз…
–  Не бопты?. Біреулерді білетін шығар­сыңдар.
–  Сеземіз ғой… Бір кемпірдің баласы біраз мал-мүлкін «Жиырма бір» деп аталатын карта ойынына ұттырып жіберіп, басы салбырап отырса, шешесі: «Балам-ау, сені құртқан жиырма бір болды ғой» – десе, баласы: «Апа, мені құртқан жиырма бір емес, жиырма екі болды ғой, ылғи асып кетіп» – деген екен. Сол сияқты бізді құртқан өз ішіміздегілер болып тұр ғой.
Нұрлан машинасын күре жолдан шеткерірек, арнайы тоқтауға қалдырылған орынға қойды да әңгімеге кірісті.
– Ореке, бұл анада өзіңе айтқан әңгіме ғой… Қысқарта айтпасам, түгел баяндауға бір күн кетер­, ал уақыт тығыз… Оны өзің де білесің. Бірақ, өзіңе негізгі жайттарды айтпасам тағы да болмайды. Сонан соң барып бағытымызды анықтап, жоспар құрармыз.
Иә, 1993 жылы «Нұржол» колхозының бақташы­сы Ордабек Әнесұлын сол ауылдың тұрғыны Сағадат Кәрішалов өріске іздеп барып төбелеседі. Содан соң ол құлаған кезде шылбырды ілмектеп жіберіп тұзақ қылады да, атқа мініп алып сүйрете жөнеледі. Содан бір кезде сүйретілген дене қыбырламай қалғасын атынан түсіп барса, ол өліп қалған екен. Сол кезде олармен ауылдас Тұрғанбай Разақов деген кісі келіп қалады да, екеулеп өліктің қалтасындағыларды алады. Ордабектің өлгеніне анық көздері жеткесі­н оны сол айдалаға тастап кетеді. Мұны алыстан көрші ауылдың қой бағып жүрген екі оқушысы Серікхан мен Жолбарыс Мәтеновтер де көрген. Бірақ балаларды да, Тұрғанбайды да біреулер қорқытқан болуы керек, олар тіс жарып­ ешкімге айтпаған. Мәйітті бір аптадан кейін бе, әлде одан да көптеу уақыттан соң ба тапқан. Көзін және т.б. ашық тұстарын құс шұқып тастаған, бет пішінінен тану мүмкін болмаған­, тек марқұмның әйелі ғана танып, сосын­ ел боп жерлеген. Марқұмның артында жеті баласы қалды, тұрмыстары өте ауыр.
Осы іспен алғашқы айналысқан жігіттер ешнә­рсе шығара алмай қойған ғой. Мен уголовный розыскаға ауысып келгенімде ашылмай қалған осы қылмыстық іс марқұмның әйелінің арызы бойынша менің қолыма тиді. Жаңақорғанға хабарласып, Ертаевпен сөйлессем, ол «Ел ішінде ызың-ызың өсек бар», – дейді. Содан із кеспейміз бе, ауданнан Ертаев пен бізден Сейітов­терге көп-көп рақмет, нағыз оперлар ғой, біраз көмегі болды. Сөйтсем, олар да осы істің ашылмай қалғанына ызаланып, намыс­танып жүрген жайлары бар екен. Үшеуіміз жан-жақты қаза бастадық, сөйтіп осы Сағадат Кәрішаловтан күдік ала бастадық. Оның бірде мас болып отырып, бір құрдасына мақтанып «Ордабекті мен өлтірдім» деп айтып қойғанын есітіп, әлгі адамды тауып алдық. Оған да біраз уақыт кетті, алғашында ол «Естіген жоқпын» деп ат-тонын ала қашқан, кейіннен жесір қал­ған әйелдің жайын айтқасын құдайдан қорықты ма, әйтеуір, «Әлгі әңгімені естігенім рас еді, бірақ Сағадат ол кезде қатты мас еді», – деді. Соныме­н не керек, Сағадатты тауып, әңгімеслестік, араққа тойдырдық, міне осы кезде ол Әнесұлын өлтіргенін мойындады. Ертеңіне РОВД-ға алып келдік, біз оны-мұны құжаттармен жүгіріп жүрсек, ол біреулердің көмегімен босанып кетіпті. Санымызды соқтық та қалдық. Сұраймыз – ешкім  ештеңе білмейді, жауап беретін­ де ешкім жоқ, кезекші қызметкер «Ондай адамды көрген жоқпын» – деп қарап тұр.
Не істейміз, қатты ызаландық, өзімізді өзіміз кінәладық. Кім білген, барлығын мойындап отырған адам ондай әрекетке барады деп ойламайсың ғой. Сонымен тоқ етері – күдіктіден айырылд­ық, қызметтестер бізге күле бастады. Алайда бұл бізге сабақ болды, мұның қорғау­шылары, қолдаушылары тек билікте емес, өз ішімізде де жүргенін түсіндік. Тағы іздеуге кірістік. Ол ұзақ әңгіме, кейінірек айтармын. Бір жылдан аса іздеп, ақыры Созақтан таптық. Тағы да арақ ішкіздік, әңгімелестік. Өткен жолы неге қашып кеткенін сұрадық. Ол «Қашып кетпеге­нін, өзін менттердің босатып жібергенін» айтты. Бұдан соң негізгі әңгімеге, Әнесұл­ы мәселесіне көштік. Тағы да сол… Ордабек­ті өлтіргенін мойындап отыр. Оны Жаңа­қорғанға әкелдік. Баяғы ауыз күйіп қалған­ бар, бірден ИВС-ке оформить еттік. Бәрі дұрыс-ау, бірақ, тергеу басталып еді… УВД-дан шақыр­тқан тергеушіміздің өзі «Ешқандай дәлел, дәйек жоқ, соттан өтпейді» дегенді айта бастады, сол – сол-ақ екен мынау: «Мен ештеңе білмеймін, ешкімді өлтірген жоқпын», – деп сөзінен танып шыға келді. Біздің диктофонға жазып алғанымыз дәйек болмай қалды. Бәрі де «Мас адам не демейді» – деп бізді мазақ қыла бастады. Ол да басы бұлғақтап: «Менің бұлайша айтуым мүмкін емес», – деп қарап отыр. Қалай күймессің… Ертаев, Сейітов үшеуіміз ашу мен ызадан не істерімізді білмедік.
Оны тағы да босатып жіберді. Біз мұның тегін емес екенін сездік. Әншейінде біреулер нақақтан күйіп жатады ғой, ал бұл болса тура құлып астынан сылт етіп шыға келеді. Осы жолы да оның хабарын тағы да Созақ жақтан шығардық. Мен 101-ге барып, барлығын баяндадым. Ол кісі асықпай тыңдады да: – «Бұл не қылған суға батпайтын, отқа жанбайтын пәле, тергеушілер неге қауқарсыз қалып отыр? – деп біраз ойланды. Сосын маған: «Күдіктіні барып алып қайтыңдар, оның Созақтан кетуін өз қалауы етіп көрсетіңдер, например, Түркістанға ма, Шымкентке ме қыдырып кеткен болсын. Сендердің онда барғандарың да құпия қал­ғаны дұрыс. Өйткені оның қолдаушылары Созақп­ен хабарласып отыруы мүмкін. Жаңа­қорғанға әкелгесін алдын ала дайындап қойған үйге ұстаңдар, көп адамның білмегені жөн. Жігіттерге ескерт: ауыздарына ие болсын. Мұны бізден басқа тірі пенде білмеуі керек. Сосын өзің маған хабарлас», – деді.
Міне, кеше кешкісін оны Жаңақорғанға әкелдік. Бір үйде қонақ қылып сыйлап жатырмыз. Біздің Штирлиц болып жүргеніміз де сондықтан. Ауданда біреу білді дегенше болды – ел «гу» ете қалмай ма, онда тағы да тақырға отырып­ қалуымыз мүмкін. 101-ге хабарласып, түнде Ақмешітке барып қайттым. Бастыққа жолығып, осылай бастауға шештік. Істі тергеуге сенің кандида­тураңды мен ұсындым.
– Е…е…! Неге маған осында «Шұғыл бар!» -деді деп бас қатырып отырсам.  Барлығын  бүлдіріп отырған сен екенсің ғой… Е… бұл бір қиын іс екен…
–  Енді ше… Қиын болмаса сені қозғаймын ба… Істі соттан өткізуге бір дерек, қолға ұстарлық бір дәлел болмай тұр ғой.
–  Ендігі бағыт қалай?
– 101-ші сенімен күдіктіні кездестірген дұрыс деп отыр. Оған сенің кім екеніңді айтпаймыз. Қазір  ол ұйықтап жатыр. Тұрғасын сен қақпа­лап­ әңгімеге тартсаң, ол бізге айтқанын қайталаса­, соны видеоға жазып алсақ деп ойлаймын­. 101 сержанттан шетелдік шағын видеока­мера беріп жіберемін деген. Сау кезінде­ өзі мойындап отырса, ол да бір дәйек қой.
– Е..е… бәрін дайындап қойдым десейші.
–  Қолдан  келгені  ғой… Әңгіме арасында бір ілік  тапсаң,  тіпті жақсы болар еді. Жалпы, ендігі шаруа – сенің қолыңда. Біз көмекшіңбіз. Бірақ абайлап жұмыс істеу керек, бұл жердің өсегі  көп.
– Өзім де соны ойлап отырмын. Істің жалпы сұлбасы белгілі болды… Бірақ сұрақ көп… Жинақталған материалдар қайда?
– Ертаевтың өртенбейтін дәу сейфінде сақтап­  отырмыз.
– Жақсы-е… Онда біз былай істелік. Менің бүгін осында келетінімді РОВД басшылары біліп отыр. Онда бармай тағы болмайды, барғасын мені аңдитыны, бақылайтыны анық. Ол кезде жаңағы жоспар іске аспай қалуы мүмкін. Тіпті «Азаматты заңсыз, күштеп ұстап отыр» – деп, бізге жала жабудан да қашпас олар. Әрекетте­ріне, із жасыру тәсілдеріне қарап олардан мұны күтуге болатын сияқты. «Оны қол­даушылар, қорғаушылар өз арамызда жүр» – дегенің­ көкейге қонады. Сондықтан мен қазір РОВД басшысына барайын. Ертең жексенбі ғой, бастыққа бір-жар күн Өзгентке, туған ауылға барып демалып қайтайын, тіпті сүрнігіп өлетін болдым, – дейін. Ол бұл іске мүдделі болса менің  ұсынысыма қуана-қуана келіседі. Сосын біреуге  «Жеткізіп  сал» – дер, не  болмаса «Солай­ қарай бара жатқан  көлікке мінгізіп жіберіңдер» – дер. Асылы, өздерінде машина жетпей жатқанда мені қайтсін, сол соңғы жоба дұрыс болар. Тіпті «Жігіттер солай бара жатқан бір көлікке мінгізіп жіберсе» – деп ұсынысты мен-ақ жасармын, одан пәлендей ештеңе өзгермейді. Ал сен мені дарияның арғы бетінен күтсең, өйткені әлгі мені шығарып салған адамға­ «Тергеушінің анық Өзгентке кеткеніме көз жеткіз» – деп тапсырма да беруі мүмкін. Мейлі, біздің бастықтарға телефондап, мені «Бір маубас екен, демалып жатыр» – дер. Онысы бізге жақсы, мүдделілердің бейқамдығын қамтамасыз етеміз. Қалай дегенде де ұтыл­мауымыз керек қой. Сондықтан сәл алыстау болса да сенімді болғаны дұрыс қой. Сенің басқа­ біреудің машинасын сұрап алғаның жөн сияқты,­ көзге іліне бермейтін «Москвич» болса­ тіпті қатып кетер еді. Оның үстіне, марқұмның ауылы дарияның ар жағында тиіп тұр ғой. Әнесұлы­ның отбасына барып, әйелімен сөйлесе­ келген де жөн болар.
– Уақыт кетпей ме?

– Амалымыз қайсы… Әйтпесе қарсы жақ тақымы­мызды жаздырмайтын сияқты. Видеокамераны ала кетелік. Күдіктіні «Ар алдында қиналып жүр, ұйқысы ұйқы емес, өзімен-өзі сөйлейді, біреулерді балағаттайды, біреулерден кешірім сұрайды», – деген жоқсың ба, видео­таспадан марқұмның отбасын, әйелінің сөйлегені­н көрсе жаны қиналып, ашыла түсер.
– Мұның да жөн екен.
– Бізге асықпай, байыппен жұмыс істеу керек­. Күдіктінің намысына тимей, көбірек осыған ұқсас жайттарды айтып, құдай алдында, ар алдында тазару керектігін қозғай берген жөн сияқты. Өзі қиналып жүрсе, неге соны бізге пайдаланбасқа?
– Әрине болады.
– Бірақ, жігіттерге ескерту керек. Күдіктіге бекем болсын. Ашық-жарқын әңгімелескенмен, мейілінше сақ болу керек. Ішемін десе, ішкізген дұрыс. Бірақ біздің барып-қайтуымыз­ға көп болса екі-үш сағат кетеді емес пе? Бәлкім оған дейін ояна да қоймас.
– Келістік. Онда мен сержантты шақырайын­, видеокамераны алып қалайын. Мен сіздерден кейін бес-алты минуттан соң трассаға шығармын. Сосын әлгі бағыт бойынша әрекет ете беремі­н. Ал, Ореке, сәттілік тілеймін! Иә, Алла! Істің сәтін бере гөр! Жетім мен жесірдің көз жасын көре гөр та!
– Нұреке-е! Өзің имам болып кеткенсің бе, немене?
– Е-е… жұрт құдайын ұмытпаса, мынадай іс болмас еді ғой. Қайбір имамдық дейсің. Қиналып жүрмін… Сенерім де, медет сұрарым да Алла, сосын сенген жігіттер болып тұрған жоқ па?!
– Бопты. Өзіңе де сәттілік тілеймін!

4.АЛҒАШҚЫ АРБАСУ

«Жигули» тізгінін ұстаған сержант та біраз жайттан хабардар сияқты. Бұлар аудандық ішкі істер  бөлімі ғимаратына қарай бұрылғаннан-ақ аңғарымпаздығын  байқатты.
– Ореке! Байқадың ба? Ана есіктің алдында отырған үш-төрт қызметкер бізді көре ішке зып берді. Хабаршылар ғой. Падлюги… Күтіп отыр екен. Өз ауданым демеңіз… Сақ болыңыз!
– Рақмет, інім!
Бұл ғимарат алдына машинадан түсті де, көлікті кері қайтарды. Есік алдында оны осы аудандағы қылмысты іздестіру бөлімінің қызметкері Қазыбек Ертаев қарсы алды. Нұрлан, Қазыбек, Асқарлардың мұнымен жас шамалары да қарайлас, шендері де бірдей. Араларында жасы сәл үлкендеуі – Қазыбек. Бірақ, жігіттер қоян-қолтық жұмыс істемесе де, бірін-бірі білетін, сырттай тілеулестік, сыйластықты жағдай­да  болатын.
– Ореке, қош келдіңіз!
– Рақмет! Бастық өзінде ме?
– Жаңа кезекшіден білдім, өзінде екен. Жүріңіз, мен көрсетіп жіберейін.
Бұл Қазыбек туралы бұрыннан білетін, әділетсіздікке төзбейтін, шындық жолында жанын­ қиюға бар қайсар жігіттің «Мен көрсетіп жіберейін» дегенінен бірдеңе айтпақ болғанын ұқты. Бөлім ғимаратының тар коридорымен келе жатқан кезде ол жүрісін сәл баяулата: «Жаймен айта бер», – деді баяу дауыспен. Қатарласа келе ол мынаны айтып үлгірген еді:
– Мыналар дүрлігіп жатыр. Кәсіпкері бар, ардагері бар, әкімдіктегілері бар бірнеше рет біздің бастыққа келіп кетті. Абайлап қимылдарсың. Бірақ, саспа. Мен сені сыртыңнан бақылап­ жүрермін. Кеттім. Сыртта насыбай атып тұра тұрармын…
Рұқсат сұрап кабинетке кірген мұны аудандық ішкі істер бөлімінің бастығы орнынан тұра қарсы алды.
– Орынбек, кел. Енді сені жіберді ме? Қазақ десе бәріміз кетеміз, қазақ арыз жазғаннан басқаны­ білер ме екен осы. Қит етсе бітті – жоғары­ қарай арыз боратады. Жұмыс күнінің жартысы соны қараумен кетеді, не істерсің бұған?! Ал, жұмыстарың қалай? «Қыздың шұбарын­дағы» іс бітті ме?
– Бітіп қалды. Нүктесін қоямын ба деп едім, жұлып алды да осында жіберді ғой. Ол істен де хабардарсыздар ма?
– Сол ғой… Ба… Есітіп отырмын. А, как же? Облыс болып шулап жүрген іс туралы біліп отырған артық болмайды… Ба… Бұ халық адамға­ жұмыс істетпейді ғой енді… Ал, мұндағы біздікі таусылмайтын бір жыр…
– Иә, мені неғып сандалтып қойғанын біл­меймін. Алайда бастықтар бұйрық береді, біздікі орындау ғой, сөйтіп келіп қалдық.
– Вот-вот… Қайтеміз… Бәрімізде де сондай боп тұр. Ал, енді бар ғой, мына оқиғаның өтіп кеткеніне алты жыл болған, марқұмның сүйегі бұл күнде қурап қалған да болар, кезінде экспертиза ештеңе таппағанда, қазір қалай табасың, тіпті қазір сараптама да жасай алмайсың ғой. Екі рет қайта қозғалды, угродағылар да қызық, аяғын салақтатып алады да келеді бір бейшараны қылмыскер деп, бұдан іс шықпайтынын Дәкең, Оңғарбаевты айтамын, баяғыда айтқан. Сол жылдары ол осында бастық болған ғой, «Тіпті із жоқ қой, із жоқ» – деп қақсап келед­і, оны тыңдайтын адам жоқ. Енді сені жібергені…
– Солай боп тұр… Бұрынғы келген тергеу­шілер де тәжірибелі мамандар емес пе, олар таппа­ғанды  мен  қайдан  табамын.
– Әрине… Бірақ біздің бастықтарды да кінәлай алмайсың. Арыз түсіп жатқасын – амалдары жоқ қой… Тексеруге міндетті. Тек­сермесең – тағы бәлеге қаласың. Ну, ладно… құрысыншы бәрі… Ал, енді не істемексің?
– Қабеке! Осы жұмыстан сүрнігіп өлетін болдым­. Не демалыс, не отпуска жоқ. Күн демей,­ түн демей жүргеніміз сабылып. Бүгін сенбі, ертең жексенбі, бір-жар күн демалып, жұмысқа дүйсенбіден кіріссем бе деп едім.
– Во… Мұның жөн. Жігіттерге тапсырма беріп, рыбалка ұйымдастырып жіберейін бе, шашлык-пашлық дегендей…
– Ой… рақмет! Қабеке, мен мына Өзгент ауылынан шыққанмын ғой, туыстарымның барлығы сонда. Көптен келе алмап едім, қуанышы, қазасы бар… Соларға кіріп шықсам, сосын туған үйде жатып, ес жиып аламын ба дегенім ғой.
– Әрине, қандай проблем? Я – за…
– Рақмет! Онда мені жігіттердің біреуі сол бағытқа бара жатқан көліктердің біріне мінгізіп жіберсе жақсы болар еді.
– Әрине. Менің машинам-ақ апарып тастар еді, бірақ жүруінен тұруы көп боп тұр. Қазір техника­лық  жабдықтау  дегенің  өлді  ғой…
Ол кезекші арқылы Әбдиев дегенді шақырт­ты.­ Өзінен-өзі түнеріп, сырт қараған адамға жылап жіберетіндей болып көрінетін дөңкиген старшина кабинетке енісімен бастық: «Мына жігіт – ДВД-дан келген аға тергеуші. Қазір Өзгентке қарай жүретін көліктердің біріне мінгізіп жібер», – деп тапсырма берді. Бұлар есікте­н шығып бара жатқанда Жандосов Әбдиевт­і  қайта тоқтатты.
– Әй… Әбдиев тоқтай тұр. Бензинге ақшаң бар ма еді… Мә, мынаны ал, машинаңа май құйып ал… Есікті жаба кел… қонақтан ұят болар…­
Бұл кезде тергеуші сыртқа беттеген еді. «Әлгіні әдейі кідіртіп алып қалды… Бензинге ақша беремін деуі – маған көз қылғаны ғой, сірә. Бастық та осы іске мүдделі болғаны-ау сонда. Әлде біреулер тапсырма берді ме екен. Әлгіге маған қатысты бұйрық беріп жатқан болар қазір. Е… әзірге біз ойлағандай болып келе жатыр. Бұл істің астарында үлкен бір сыр жатқан болды ғой… Ал, енді шыдап бақ Асылбаев… Бас қатыратын кез алда сияқты».
Сәлден соң старшина да көрінді, сыртта тұрған мұның жанынан өтіп бара жатып көшенің қарсы бетінде жалт-жұлт етіп тұрған машинаны иегімен меңзеді.
– Менің машинам – анау тұрған лупарик «Мерседес».
Даусынан мақтаныш сезіледі, бірақ, сол түюлі қалпы. Көшенің бергі бетінде тұрып-ақ пультпен есік ашты. Қозғалысы ауыр, бұл машина­ға отырып болғанда, ол енді ғана есік тұтқасын ұстаған еді. «Мына қасқаның әйелі бар ма екен, бар болса – әйелдің соры қайнаған екен». Бұл артқы орындыққа көз тастады да, көлік иесінің автоинспектор екенін сезе қойды, себебі, жетон тағылған жасыл түсті жилет пен ала таяқ, фуражка көз тіккенге сес көрсете артқы­ орындықтың қыр арқасына жайғасқан екен. Көлік иесі машинаға отырды, отырғаны бар  болсын, немістің атышулы көлігі бір жағына­ ауып  барып, еңсесін тіктеді. «Әй, бір… 130 келі бар  шығарсың».
– Ылғи  осы. Таусылмайтын қонақ. Жұмыс істеуден қалдық. Трассамен күніне қанша машина­ ағып жатыр. Біздің жүрісіміз мынау…
Ол бұрқылдап келеді, сол бұрқылдаған күйі кенттің дарияға апаратын үлкен көшесіне түсті. Ел осы Алтынсарин көшесін Алтын сарай атандырып жіберген, себебі қатар-қатар салынған ылғи екі қабатты үйлер тұрғындарының басым көпшілігі жесір келіншектер болып, 1990 жылдардан бұл маң маскүнемдер мен жасырын сауда­ істеушілердің, жезөкшелер мен бір түндік пәтер жалдаушылардың мекеніне айналған болатын.
Машина кілт тоқтады. Автоинспектор әбжіл қимылдып, сыртқа шықты да, соңдарында келе жатқан «Опель-вектраны» тоқтатты. Оның жүргізушісі мұның қолында таяғы болмаса да бұйрыққа бағынды, сірә, артқы терезеден автоинспек­тордың  айбарағын  көріп  келе  жатса­  керек.
– Қай жақтыкісіңдер?
– Ақтөбе облысынан… Ырғызданбыз.
– Қайда тарттық?
– Түгіскенге. «Апанқақ» деген жерде шипалы­ ыстық су бар деп естіп едік. Біздің ауылдан кешелі­-бүгінді үш-төрт машина кеткен. Шипасы­  бола ма деген ғой біздікі.
– Жол болсын! Онда бір жолаушыны жол бойындағы Өзгентке дейін ала кетерсіздер.
– Мақұл.
Бұл көпірдің нақ ортасына келгенде артына бұрылып қарап еді, автоинспектор да тура көпірдің аузына келіп, кері бұрылып барады екен. «Туу… Осы жерге дейін еріп келгені… Ім…м… Біздің ойымыз дұрысқа шыға бастады… РОВД бастығы да бұл іске мүдделі болды…».
Көпірден түсе Өзгент бағытына бет алған машинаны қозыкөш жер шамасында Нұрлан күтіп тұрған еді. Орынбек оның машинасын көрісімен, жолаушыларға өзін ауылдасының күтіп тұрғанын айтты да, «Рақметін» жаудыра түсіп  қалды.
Бұл кезде автониспектор аудандық ішкі істер бөлімі бастығының кабинетінде еді.
– Әлгіні мінгізіп жібердің бе?
– Иә.
– Бақыладың ба?
– Көпірден әрі асып кетті. Ақтөбеден келе жатқандар екен, солар алып кетті. Түгіскенге бара  жатыр  екен, как раз жолдары ғой…
– Дұрыс. Сонда да приемныйда кідіре тұр.
Ол телефонға қол созды, байланыстың арғы ұшындағы да көп күттірген жоқ. Мынау мәз бола баяндауға кірісті:
– Жұрттың мынаны неге мақтап жүргенін білмеймін, ыбылжып тұрған бірдеңе ғой. Өзі де шаршап өлуге келіпті. Өзгентке бір-екі күн демалу­ға  кетті. Иә… иә… онсыз бола ма, жігіт­тер біраз жерге дейін бақылап, анық көз жет­кізіп қайтты. А..а… олай бола қоймас. Бір кетіп бара жатқан жолаушыларға ілестіріп жіберіпті… Ба… Ол ойға келмепті-ау. Нешауа, мына жақта контрольда ұстаймыз ғой. Оның үстіне бұл жігіт шаруа бітіре қоятын жанға ұқсамайды. Ба… Апырай, ә! Дым білмеген болып отырып, қиып түседі дейсіз бе? Ну, что ж, біз де бір қауым елміз ғой, бұл салада одан артық білмесек, кем біл­меспіз… Анау-мынауға көне қоймаспыз… Жақсы…­  Жақсы…
Ол телефон тұтқасын орнына қойды да, Әбдиевті  шақырды.
– Әй, сен әлгі жолаушылардың Түгіскенде кімдікіне бара жатқанын сұраған жоқсың ба?
– Жоқ. Ондай тапсырма берген жоқсыз ғой маған.
– Не – ме – не ? Түу… Өзің біліп тындыратын­ бір шаруа болсайшы сенде. Малосольный бірдеңесі­ң ғой. Ладно… Енді құлағың түрік болсын.­ Әлгі жолаушыларды сол жақтан келе жатқан  шопырлардан  сұрастырып  отырарсың. Күдікті  бірдеңе естісең күн деме, түн деме, маған­  жет!
– Құп болады!
– Әй… Айтпақшы… Ана сылқымды, нач. ИДН-ды айтам, Түркістанға апарып қайтуды ұмытпа. Жай жүрген, бізге жіберіле салған бір жалба шаш старлей екен деп ойлама, сәбәкі, сенің қыз десе сілекейің шұбыратыны бар, абайла! Жолда тиісуші болма, онда екеуміздің де басымызды шауып тастайды. Әй, сен білесің бе, оның кімнің любовницасы екенін?
– Иә.
– Вот… Онда, тіпті жақсы… Ол тіпті ертең сенің бастығың боп қалуы да мүмкін. Сондықтан қысыңқырап жүр… Бар! Жөнел!
Ол шығысымен бастық кезекшіге телефон соқты.
– Не білдің?
– Ағасының үйіне хабарластым, Қыдырбаев Ақмешітте екен, бұл жаққа келмепті.
– Та-ак… Араға күн салып сол үйден хабар біліп тұр. Іштегі қыздарға звондат… Оларға ескерт­ – «оперативтік шаруа» деп, ешкімге тіс жармайтын  болсын.
– Түсінікті. Орындалады.